NWO kent drie miljoen euro toe aan vijf nieuwe onderzoeken binnen het programma Digitale samenleving – de geïnformeerde burger. Het doel van het onderzoeksprogramma is om de inzet van digitale technieken beter af te stemmen op maatschappelijke wensen, behoeften en vaardigheden, en andersom. Hiermee sluiten de onderzoeken inhoudelijk aan op de Digital Society Research Agenda van de VSNU. In de projecten werken wetenschappers cross-disciplinair samen in consortia waar ook maatschappelijke organisaties en bedrijven deel van uitmaken. Het programma draagt bij aan de doelstellingen van de topsectoren Creatieve Industrie en ICT.
Nederlandse burgers lopen internationaal voorop in de adoptie van ICT in hun dagelijkse leven. Maar hun digitale vaardigheden als het gaat om privacy of bijvoorbeeld identificeren van nepnieuws houden daar geen gelijke tred mee. Hoe kan de weerbaarheid van burgers worden bevorderd? Hoe kunnen we de variatie aan nieuwsberichten en opinies op internet inzichtelijker maken zodat we beter een standpunt kunnen formuleren? Deze en andere vragen zullen centraal staan in de door NWO gefinancierde onderzoeken. Prof. dr. Inald Lagendijk, voorzitter van de NWO-beoordelingscommissie: “Het genereren van meer wetenschappelijke kennis over alle aspecten van digitalisering is voor iedereen van belang. De kennis uit deze onderzoeken gaat Nederlandse burgers helpen om optimaal digitaal vaardig te worden, en levert aanknopingspunten om hier bijpassende technologieën voor te ontwikkelen.”
Gehonoreerde projecten
Meten van voetgangersgedrag: zoals het wel moet.
Hoofdaanvrager: Dr. M. Wang, Prof. dr. ir. M.R. van Steen (UT)
Consortiumpartner: Locatus
Voetgangersgedrag begrijpen is essentieel voor het ontwerpen, plannen en managen van de openbare ruimte. Immers: zonder mensen geen steden. Echter, het automatisch meten van dat gedrag is privacygevoelig en doorgaans sociaal niet acceptabel. Daar zijn andere methodes voor nodig. De onderzoekers van Measuring pedestrian dynamics: doing it the right way ontwikkelen een raamwerk voor het meten van gedrag ten behoeve van urbanisatievraagstukken met behoud van privacy en sociale acceptatie.
Oeps, uw documenten zijn versleuteld!
Hoofdaanvragers: Mr. Dr. ir. L.M.M. Royakkers (TUE), Dr. Q.C. van Est (Rathenau Instituut)
Consortiumpartner: Instituut Clingendael
Nederlandse burgers lopen internationaal voorop in de adoptie van ICT in hun dagelijkse leven. Maar hun digitale vaardigheden houden daar, zeker als het gaat om cybersecurity, geen gelijke tred mee. In dit onderzoeksproject wordt onderzocht hoe de weerbaarheid van burgers tegen cybercriminaliteit en online nepnieuws kan worden bevorderd. Daarbij wordt gebruik gemaakt van het concept van “technological citizenship”, de rechten en plichten die burgers in staat stellen om te profiteren van de baten van moderne technologie en zich te verdedigen tegen de risico’s.
Betere kennisbenutting van online discussies
Hoofdaanvragers: prof. dr. E.J. Krahmer (Universiteit Tilburg), prof. dr. Antal P.J. van den Bosch (Meertens Instituut), dr. Ernst van den Hemel (Meertens Instituut), dr. Florian Kunneman (Universiteit Tilburg)
Consortiumpartner: Sanoma Media
Meningen van anderen maken je wijzer. Op discussiesecties van nieuwswebsites wordt echter een warboel aan niet altijd constructieve meningen samengebracht. De onderzoekers van Better informing citizens about current debates onderzoeken discussies op Nu.nl en ontwikkelen technologie die de variatie aan berichten voor je vangt en inzichtelijk weergeeft met de meest constructieve berichten per mening.
De toekomst is nu: hoe taalgebruik generaties online verbindt
Hoofdaanvragers: dr. Dong Nguyen (UU), dr. ir. T.A. (Tijs) van den Broek (VU), prof. dr. Kees van Deemter (UU), prof. dr. Bianca Beersma (VU)
Consortiumpartner: EMMA
Veel urgente sociale vraagstukken, zoals klimaatverandering, vereisen dat generaties rekening met elkaar houden, maar online discussies escaleren juist soms. De hierdoor ontstaande polarisatie kan invloed hebben op politiek gedrag. In dit onderzoek worden computationele methoden om grootschalige online data te analyseren gecombineerd met laboratorium- en veldexperimenten—om data- en theorie-gedreven interventies te ontwikkelen waarmee burgers, journalisten, organisaties en generaties online bij elkaar gebracht kunnen worden. Daarbij wordt gefocust op de rol van mediators die online het gesprek aangaan met verschillende generaties.
Geïnformeerd burgerschap voor iedereen
Hoofdaanvragers: prof. dr. M.J. Broersma, dr. A.M.L. van Cauwenberge, dr. J.A.C. Swart (RUG)
Consortiumpartners: SKSG, Ministerie van BZK, Alfa College, Biblionet Groningen
Of het gaat om het beoordelen van nieuws en informatie of communicatie met de overheid: digitale geletterdheid is essentieel om te participeren in de samenleving. Exclusie dreigt voor mensen met een lagere sociaaleconomische achtergrond. Dit project bestudeert welke individuele, sociale en technologische factoren ontwikkeling van digitale geletterdheid stimuleren en verhinderen. Daartoe richt het onderzoek zich op twee groepen: kinderen tussen 8 en 12 jaar, wiens mediaconsumptiegewoonten zich ontwikkelen binnen de familie en het onderwijs, en laaggeletterde volwassenen, waarbij een gebrek aan digitale vaardigheden kan leiden tot digitale exclusie. Dit onderzoeksprogramma richt zich op strategieën voor stakeholders om digitale geletterdheid te faciliteren om zo bij te kunnen dragen aan digitale samenlevingen waarin alle burgers kunnen participeren.
Bron: NWO
